Yn ystod cam dylunio eich project, cyn i unrhyw waith gael ei wneud, un peth pwysig y bydd angen i chi ei wneud yw darganfod a oes carthffosydd neu ddraeniau ochrol (pibellau sy'n cludo dŵr gwastraff o'ch eiddo i garthffos) o dan yr adeiledd arfaethedig.
Drwy wneud hyn yn gynnar, gallwch chi osgoi oediadau costus, gwaith heb ei gynllunio, neu waith atgyweirio difrod i bibellau.
Hyd yn oed os oes gennych chi hawliau datblygiad a ganiateir ar gyfer eich gwaith adeiladu, bydd angen caniatâd gan eich awdurdod dŵr lleol hefyd os ydych chi'n adeiladu dros ddraeniau a charthffosydd, neu'n agos atynt.
Sut rydw i'n cael gwybod os oes draeniau neu garthffosydd yno?
Efallai y bydd yn amlwg os oes siambr archwilio neu dwll archwilio yn eich gardd neu eich patio (os oes gennych chi orchudd twll archwilio), ond fel arall efallai y gallwch chi gael gwybod gyda chymorth…
- Eich adeiladwr
- Eich pensaer
- Dogfennau cyfreithiol eich eiddo
- Eich awdurdod dŵr
Weithiau, fydd dim draeniau i'w gweld nes bod gwaith cloddio'n dechrau ar y safle.
Draeniau
Os ydych chi'n bwriadu adeiladu o fewn metr i ddraen cyhoeddus, bydd angen cytundeb adeiladu drosodd. Caniatâd yw hwn gan eich awdurdod dŵr lleol, a gallwch chi gael gwybodaeth am sut i wneud cais am un ar wefan eich awdurdod dŵr.
Efallai y bydd angen i chi wneud gwaith ychwanegol i fodloni eu meini prawf ar gyfer caniatâd – er enghraifft, symud pibellau neu siambr archwilio.
Mae'r rheoliadau adeiladu'n argymell ystyriaethau arbennig os caiff estyniad ei adeiladu â'r amodau canlynol. Mae hyn oherwydd y gallai'r amodau amharu ar y gwaith adeiladu (neu hyd yn oed ei atal):
- Os yw ar rai mathau o bridd o fewn tri metr i'r draen.
- Os yw hyd y draen o dan y gwaith adeiladu yn fwy na chwe metr rhwng mannau mynediad.
- Os yw diamedr y draen yn mesur dros 225mm.
- Os yw dyfnder y draen yn fwy na thri metr heb fesurau amddiffyn arbenigol a gyda chytundeb y cwmni sy'n darparu'r gwasanaethau carthffosiaeth.
Bydd angen gwirio dyfnder y draen hefyd oherwydd os yw'n rhy fas, efallai na fydd yn gallu draenio eich estyniad neu efallai y bydd yn rhy agos i slab eich llawr. Ac os yw'r draen yn ddwfn iawn, efallai y bydd angen i chi adeiladu sylfeini dyfnach.
Carthffosydd
Os ydych chi'n gobeithio adeiladu dros garthffos gyhoeddus, neu o fewn tri metr iddi, bydd angen cytundeb adeiladu drosodd â'ch awdurdod dŵr lleol (cysylltwch â'ch cyflenwr dŵr i gael manylion). Bydd angen i'ch syrfëwr rheoli adeiladu weld y cytundeb adeiladu drosodd cyn gallu cyhoeddi tystysgrif gwblhau.
Efallai y bydd angen darparu llwybr arall i'r garthffos o leiaf dri metr oddi wrth yr adeilad er mwyn gallu ei hailgyfeirio os oes angen.
Bydd angen amddiffyn y garthffos yn ystod y gwaith adeiladu i atal difrod.
Tyllau archwilio a siambrau archwilio
Os oes twll archwilio neu siambr archwilio sy'n gwasanaethu mwy nag un eiddo, allwch chi ddim adeiladu drosto.
Rhagor o wybodaeth
Dogfen Gymeradwy H – Draenio a Gwaredu Gwastraff
A pheidiwch ag anghofio, gallwch chi siarad â thîm rheoli adeiladu eich awdurdod lleol os oes gennych chi unrhyw ymholiadau cyn cyflwyno eich cais rheoli adeiladu.
Arweiniad defnyddiol

Sut bydd fy math o bridd yn effeithio ar fy mhroject adnewyddu cartref?
Read article
Sut gall gorchymyn cadwraeth coed effeithio ar fy mhrosiect?
Read article
Pa mor ddwfn ddylai sylfaen fy adeiledd domestig newydd fod?
Read article